SỔ MỤC KÊ ĐẤT ĐAI LÀ GÌ? CÓ GIÁ TRỊ PHÁP LÝ HAY KHÔNG?

1. Sổ mục kê đất đai là gì?

Sổ mục kê đất trên thực tế là văn bản được lập trước ngày 18/12/1980 và hiện nay được coi là một trong những loại giấy tờ để làm căn cứ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Tuy nhiên, trước ngày 18/12/1980, địa phương nào cúng có sổ mục kê để quản lý đất đai nhưng không thông nhất. Chính vì thế, ngày 05/11/1981 Tổng cục quản lý ruộng đất đã ra Quyết định 56/ĐKTK quy định về thủ tục đăng ký thống kê ruộng đất trong cả nước để thống nhất lại mẫu sổ mục kê trên toàn quốc.

Mặc dù sổ mục kê đất đai được sử dụng rất sớm nhưng đến khi Luật Đất đai năm 2003 được ban hành mới giải thích rõ sổ mục kê là gì, cụ thể Khoản 5 Điều 4 Luật Đất đai năm 2003 quy định như sau:

“Sổ mục kê đất đai là sổ được lập cho từng đơn vị xã, phường, thị trấn để ghi các thửa đất và các thông tin về thửa đất đó. Và sổ mục kê là một bộ phận cấu thành hồ sơ địa chính.”.

Tuy nhiên đến Luật Đất đai 2013 lại không quy định về Sổ mục kê đất đai. Thay vào đó, tại Khoản 1 Điều 20 Thông tư 25/2014/TT-BTNMT có quy định về Sổ mục kê như sau:

“Sổ mục kê đất đai được lập để liệt kê các thửa đất và đối tượng chiếm đất không tạo thành thửa đất theo kết quả đo vẽ lập, chỉnh lý bản đồ địa chính, trích đo địa chính thửa đất trong phạm vi đơn vị hành chính cấp xã.”.

Như vậy, sổ mục kê được định nghĩa là loại sổ được lập để ghi các thửa đất theo từng xã, phường, thị trấn và ghi một số thông tin về các thửa đất đó.

2. Nội dung được ghi nhận tại sổ mục kê đất đai

Sổ mục kê đất đai gồm các nội dung như sau:

• Số thứ tự tờ bản đồ địa chính, mảnh trích đo địa chính.
• Số thứ tự thửa đất, đối tượng chiếm đất không tạo thành thửa đất.
• Tên người sử dựng, quản lý đất
• Mã đối tượng sử dụng, đối tượng quản lý đất; diện tích.
• Loại đất (gồm loại đất theo hiện trạng, loại đất theo giấy tờ pháp lý về quyền sử dụng đất)

Việc xác định Sổ mục kê có phải là một trong những loại giấy tờ quyền sử dụng đất hay không rất quan trọng. Vì Sổ mục kê được sử dụng làm căn cứ trong nhiều trường hợp khác nhau trong quá trình quản lý, sử dụng đất.

Sổ mục kê đất đai được các văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác định theo giai đoạn khác nhau, cụ thể:

- Trước ngày 01/7/2014:

Tại Công văn 1568/BTNMT-ĐKTKĐĐ ngày 25/4/2007 của Bộ Tài nguyên và Môi trường giải thích về việc sổ mục kê không được coi là giấy tờ về quyền sử dụng đất quy định tại khoản 1 Điều 50 Luật Đất đai 2003 (nếu có giấy tờ này sẽ được cấp Giấy chứng nhận và không phải nộp tiền sử dụng đất) vì những thửa đất chưa cấp Giấy chứng nhận thì thông tin thửa đất đó thể hiện theo kết quả điều tra, đo đạc hiện trạng đang sử dụng mà chưa có giá trị pháp lý về quyền sử dụng đất.

- Từ ngày 01/7/2014 đến nay:

Sổ mục kê đất lập trước ngày 18/12/1980 là một trong những loại giấy tờ về quyền sử dụng đất; khi có loại sổ này thì hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn định sẽ được cấp Giấy chứng nhận và không phải nộp tiền sử dụng đất (theo khoản 1 Điều 100 Luật Đất đai 2013 và khoản 1 Điều 18 Nghị định 43/2014/NĐ-CP).

3. Giá trị pháp lý của Sổ mục kê đất đai

- Là căn cứ để cấp Giấy chứng nhận, đồng thời là căn cứ xác định hộ gia đình, cá nhân không phải nộp tiền sử dụng đất. Căn cứ quy định tại Khoản 1 Điều 100 Luật Đất đai năm 2013 và Khoản 1 Điều 18 NĐ 43/2014/NĐ-CP.

Đồng thời, trường hợp hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất có sổ mục kê được lập trước ngày 18/12/1980 nhưng sổ ghi tên người khác nhưng đến trước ngày 01/7/2014 vẫn chưa thực hiện thủ tục chuyển quyền theo quy định thì được cấp Giấy chứng nhận và không phải nộp tiền sử dụng đất nếu đủ điều kiện sau:

• Có giấy tờ về việc chuyển quyền sử dụng đất có chữ ký của các bên có liên quan.
• Đất đó không có tranh chấp.

- Là căn cứ để xác định sử dụng ổn định khi cấp Giấy chứng nhận.

Sổ mục kê được lập qua các thời kỳ là căn cứ để xác định hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất ổn định khi cấp Giấy chứng nhận với điều kiện sổ mục kê có ghi thông tin về thời gian (theo khoản 2 Điều 21 Nghị định 43/2014/NĐ-CP).

Như vậy, tại thời điểm hiện tại, Sổ mục kê đất đai vẫn mang giá trị pháp lý nhất định khi là một trong những căn cứ để xác định quyền sở hữu, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và xác định nghĩa vụ tài chính của người sử dụng đất theo quy định pháp luật.

________________________________________________________________________________

Hãy để lại tin nhắn hoặc liên hệ Việt Nhật theo những cách thức sau để được tư vấn:

• Facebook: Văn Phòng Luật Sư Việt Nhật LLP
• Youtube: Văn phòng Luật Sư Việt Nhật LLP
• Email: luatsuvietnhat@gmail.com
• Hotline: 037 5244 218

Địa chỉ:

- Văn phòng: 965/42c Quang Trung, Phường 14, quận Gò Vấp, TP.HCM.