PHÂN BIỆT BỊ CAN, BỊ CÁO TRONG HÌNH SỰ

24/11/2022

Trong từng giai đoạn của quá trình tố tụng, một người có thể được coi là bị can hoặc bị cáo. Để phân biệt được bị can, bị cáo cần căn cứ vào những tiêu chí nào?

1. Định nghĩa

Quy định của Bộ luật tố tụng Hình sự 2015, cụ thể tại Điều 60, Điều 61 định nghĩa:

Bị can là người hoặc pháp nhân bị khởi tố về hình sự (theo điều 179 Bộ luật Tố tụng hình sự thì cơ quan có thẩm quyền ra quyết định khởi tố là cơ quan điều tra, sau đó cơ quan điều tra gửi quyết định khởi tố cùng các tài liệu, chứng cứ tới Viện kiểm sát cùng cấp để xem xét phê duyệt). Quyền và nghĩa vụ của bị can là pháp nhân được thực hiện thông qua người đại diện theo pháp luật của pháp nhân theo quy định của Bộ luật tố tụng Hình sự
Bị cáo là người hoặc pháp nhân đã bị Tòa án quyết định đưa ra xét xử. Quyền và nghĩa vụ của bị cáo là pháp nhân được thực hiện thông qua người đại diện theo pháp luật của pháp nhân theo quy định của Bộ luật tố tụng Hình sự

2. Tiêu chí so sánh

Tiêu chí	Bị can	Bị cáo
Giai đoạn tham gia tố tụng	Giai đoạn khởi tố, điều tra, truy tố	Giai đoạn xét xử
Quyền	- Được biết lý do mình bị khởi tố; - Nhận quyết định khởi tố bị can; quyết định thay đổi, bổ sung quyết định khởi tố bị can, quyết định phê chuẩn quyết định khởi tố bị can, quyết định phê chuẩn quyết định thay đổi, bổ sung quyết định khởi tố bị can; quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp ngăn chặn, biện pháp cưỡng chế; bản kết luận điều tra; quyết định đình chỉ, tạm đình chỉ điều tra; quyết định đình chỉ, tạm đình chỉ vụ án; bản cáo trạng, quyết định truy tố và các quyết định tố tụng khác; - Đọc, ghi chép bản sao tài liệu hoặc tài liệu được số hóa liên quan đến việc buộc tội, gỡ tội hoặc bản sao tài liệu khác liên quan đến việc bào chữa kể từ khi kết thúc điều tra khi có yêu cầu; - Khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.	- Nhận quyết định đưa vụ án ra xét xử; quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp ngăn chặn, biện pháp cưỡng chế; quyết định đình chỉ vụ án; bản án, quyết định của Tòa án và các quyết định tố tụng khác; - Tham gia phiên tòa; - Đề nghị chủ tọa phiên tòa hỏi hoặc tự mình hỏi người tham gia phiên tòa nếu được chủ tọa đồng ý; tranh luận tại phiên tòa; - Nói lời sau cùng trước khi nghị án; - Xem biên bản phiên tòa, yêu cầu ghi những sửa đổi, bổ sung vào biên bản phiên tòa; - Kháng cáo bản án, quyết định của Tòa án; - Các quyền khác theo quy định của pháp luật.
Nghĩa vụ	- Có mặt theo giấy triệu tập của người có thẩm quyền tiến hành tố tụng. - Chấp hành quyết định, yêu cầu của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.	- Có mặt theo giấy triệu tập của Tòa án. - Chấp hành quyết định, yêu cầu của Tòa án.